เสือกก บ้านโคกสะอาด สินค้า OTOP ของจังหวัดสุรินทร์

เสือกก สินค้า OTOP

ความเเป็นมา

          แต่เดิมบรรพบุรุษของชาวบ้านโคกสะอาดหมู่ที่ 9 ตำบลหนองฮะ อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์ได้ทอเสื่อกกไว้ใช้ในครัวเรือนโดยได้เก็บต้นกกจากหนองน้ำตามธรรมชาติ จนกระทั่ง ปี พ.ศ. 2532 นายสมบัติ สอนดี ได้เห็นนางมี บุญเต็ม นั่งทอเสื่อ จึงได้เกิดความสนใจเริ่มเรียนรู้และทอเสื่อกกด้วยตัวเองไว้ใช้ โดยมีนางมี บุญเต็มคอยสอนให้

ต่อมาปี2538 ได้มีการรวมกลุ่มกันชื่อกลุ่ม “ทอเสื่อกกบ้านโคกสะอาด” แต่ยังไม่ได้ลงทะเบียนกลุ่ม เริ่มแรกมีสมาชิก 12 คน แบ่งหน้าที่ต่างคนต่างทำสอนกันไปเรื่อย ๆ มีลายเดียว โดยใช้สีย้อมไหมย้อมเป็นสีตามความต้องการ ต่อมาปี2545 มีพัฒนากรผู้ประสานงานตำบล ชื่อนายดำรง สมหอม ได้ให้กลุ่มลงทะเบียนเป็นสินค้าOTOP จึงมีสมาชิกเพิ่มเติม เป็น 22 คนและได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอสำโรงทาบ นำกลุ่มไปทัศนศึกษาดูงานที่อำเภอขุขันธ์จังหวัดศีรสะเกษ โดยได้ดูการทอเสื่อจากต้นเตยหนาม ทางกลุ่มจึงได้นำมาประยุกต์ ปรับปรุงผลิตภัณฑ์โดยได้ทำฟืมจากไม้ไผ่เพื่อทำลายไว้ใช้เอง และต่อมาคนในชุมชนได้มีความสนใจมากขึ้นจนเกือบทุกหลังคาเรือนจึงได้มีการสอนการทำเสื่อกกเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นและเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือนจนถึงปัจจุบัน

ใน ปี2543 ชาวบ้านโคกสะอาดได้ไปช่วยงานแต่งงานของญาติพี่น้องที่จังหวัดขอนแก่น ได้เห็นชาวบ้านทอเสื่อกกจากต้นกกราชินี(ต้นไหล)ซึ่งมีความละเอียด สวยงาม กว่ากกที่บ้าน จึงได้ขอพันธ์มาปลูกที่บ้านโคกสะอาดโดยได้ปลูกกันเกือบทุกหลังคา จากนั้นจึงได้มีการเก็บต้นกกราชินีนำมาทอเป็นเสื่อกกและมีการพัฒนาฝีมือขึ้นเรื่อย ๆ จนเกิดผลิตภัณฑ์เสื่อกกมีทั้งแบบจากต้นกก(เกาะ)ในบ้านและต้นกกราชินี โดยไม่ต้องพึ่งพาวัตถุดิบจากแหล่งอื่น

เอกลักษณ์/จุดเด่นผลิตภภัณฑ์

- ทำด้วยมือ ผลิตจากวัตถุดิบในท้องถิ่น
- มีลายให้เลือกมากมาย
- มีทังแบบผืนและแบบพับขนาดใหญ่และเล็กตามต้องการ
- มีหลายแบบหลายราคาให้เลือก
- มีทังประเภทหยาบและประเภทละเอียด

มาตราฐานและรางวัลที่ได้รับ

- คัดสรรผลิตภัณฑ์ OTOP ระดับ 2 ดาว ปี 2547
- คัดสรรผลิตภัณฑ์ OTOP ระดับ 4 ดาว ปี 2549
- มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมปี 2549
- ขึ้นทะเบียนวิสาหกิจชุมชนปี 2548

 



ความสัมพันธ์กับชุมชน

กลุ่มได้ใช้ฝีมือแรงงานและวัตถุดิบจากในชุมชน มีการพึ่งพาอาศัยกันและกัน โดยแบ่งหน้าที่ทำตามที่ได้รับมอบหมายมีการแบ่งกำไร ส่วนที่เหลือนำไว้เป็นทุนดำเนินการต่อไปในส่วนกองกลางของกลุ่ม

วัตถุดิบและส่วนประกอบ

วัตถุดิบประกอบด้วย
1. ต้นกก
2. เชือกไนลอน
3. สีย้อมไหม (สีเคมี)
4. ผ้าโทเร
5. น้ำ
อุปกรณ์
1. ฟืม
2. ไม้สอด
3. กี่
4. ปี๊บ
5. เตา
6. ไม้พาย
7. กาละมังใบใหญ่

การผลิตขั้นตอน

ขั้นตอนการย้อม
1. นำต้นกกที่ได้มาฉีกเป็นเส้น ต้นใหญ่ 3 เส้น ต้นเล็ก 2 เส้น แล้วนำไปตากแดดให้แห้งสนิทจนขึ้นสีขาว
2. นำมาย้อมสีโดย การต้มน้ำเปล่าให้เดือดแล้วใส่สี โดยจะย้อมตามความต้องการ จากนั้นจำต้นกกลงย้อมครั้งเดียวประมาณ 15 นาที อย่างต่ำ แล้วนำขึ้นจากแดดจัดให้แห้งสนิท(สำหรับไว้เล่นลาย) ส่วนสีพื้นไม่ต้องย้อม
3. เมื่อย้อมสีแล้วต้องนำมาล้างด้วยน้ำสะอาดอย่างน้อย 2 ครั้งจึงจะนำขึ้นตาก

ขั้นตอนการทอเสื่อแบบผืน

1. นำกกที่ได้จากการย้อมและตากแห้งแล้ว มาทอโดยการใส่ไม้สอดในฟืม แล้วใช้กี่ตำ เล่นลายตามชอบใจลายที่ทอส่วนใหญ่จะมี 3 - 4 ลาย ได้แก่

- ลายกระจับ

- ลายอุ้ม

- ลายสอง

2. ทอจนหมดฟืม จะได้ขนาดตามฟืม ดังนี้

2.1 ฟืมใหญ่ ขนาด 1.20X 2 เมตร

2.2 ฟืมกลาง ขนาด 90 X 180 เซ็นติเมตร

2.3 ฟืมเล็ก ขนาด 70 X 150 เซ็นติเมตร

3. ตัดออกจากฟืมและตกแต่งความสวยงามด้วยกรรไกร เป็นอันเสร็จ


ขั้นตอนการทอแบบพับ

1. การทอเสื่อพับจะใช้กกราชินีทอ เพราะต้องการเน้นความละเอียด สวยงาม ทนทาน โดยใช้ฟืมขนาด50 X 120 เซนติเมตร ทอเป็นผืนความยาวแล้วแต่ต้องการ เช่น (3 พับใหญ่ยาว 2 เมตร) (2 พับ ขนาด 70 X 200 เซ็นติเมตร) (3 พับเล็ก ขนาด30 X 150 เซนติเมตร)
2. นำมาเย็บติดกันด้วยจักร 3 ผืน
3. นำผ้าโทเรเลือกสีตามต้องการ นำมาเย็บติดขอบ ที่หิ้ว และระหว่างรอยต่อ

กลุ่มผู้ประกอบการ

กลุ่มผู้ผลิต กลุ่มทอเสื่อกกบ้านโคกสะอาด หมู่ที่ 9 ตำบลหนองฮะ อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์
โทรศัพท์ 087-0605575
ประธานกลุ่ม นายสมบัติ สอนดี
สถานที่ตั้งกลุ่ม บ้านเลขที่ 57 หมู่ที่ 9 บ้านโคกสะอาด ตำบลหนองฮะ อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์


แหล่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์

- กลุ่มทอเสื่อกกบ้านโคกสะอาดบ้านเลขที่ 57 หมู่ที่ 9 ตำบลหนองฮะ อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์

- ศูนย์จำหน่ายสินค้าOTOP จังหวัดสุรินทร์

- ที่ว่าการอำเภอสำโรงทาบโทร.044-569256

- การจำหน่ายสินค้า OTOPประทายสะเร็น (ทุกเดือน)บริเวณถนนกรุงศรีนอก อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์



กล่องกระดาษเช็ดชู่


  เสือกก แบบพับ